Türkiye’nin önemli tarım ve hayvancılık merkezlerinden Bozkır’da üzüm bağlarında budama işlemi başladı.

Budamanın bağın gelişimini, kalitesini ve verimini arttırdığını belirten Yüksek Ziraat Mühendisi Soner Arduç, “Asma, dinlenme devresinden, yani yapraklarını döktükten sonra budanmalıdır. Budama tecrübeli kişiler tarafından yapılması çok önemli. Çünkü yanlış budamalar, asmaların ömrünü kısalttığı gibi üründe kalite kayıplarına neden olmaktadır” dedi.

Hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi üzüm bağlarında Mart ve Nisan ayında yapılması gereken budama işlemi geçtiğimiz Şubat ayında da yapılmaya başladı.

Özellikle üzüm yetiştiren çiftçileri endişeye sevk eden hava sıcaklıkları nedeniyle ağaçlarda ve üzüm bağlarında tomurcuklanmalar oldu.

Konuyla ilgili bir açıklama yapan Yozgat Sarıkaya ilçesi Ziraat Odası Yüksek Ziraat Mühendisi Soner Arduç, çiftçilerin dikkat etmesi ve budama işlemine nasıl yapması gerektiği konularında bilgiler aktardı.

Arduç, “Bağda zamanında ve doğru budama, üzümün hem kalitesini hem rekoltesini (yıllık verimini) arttırıyor. Aksi ise verim kaybına sebep oluyor. Bağlarda kış budaması sonbaharda yaprakların döküldüğü dönemden ilkbaharda gözlerin kabarmaya başladığı döneme kadar geçen süre içerisinde yapılır.

Ancak bu devre içinde budamanın yapılacağı zamanı iklim koşulları belirler. Kışları ılık geçen bölgelerde yaprak dökümünden itibaren hava ve toprak koşullarının elverişli olduğu dönemlerde budama yapılabilir. Ancak kışları sert geçen ve ilkbahar geç donlarının tehlike yarattığı bölgelerde budamanın mümkün olduğunca geciktirilmesi faydalıdır.

Budamanın, şubat sonu veya mart içinde yapılması gerekir. Budama, bütün bitkiler için olduğu gibi üzüm asmaları için de oldukça önemli bir kültürel işlemdir. Budama sırasında bırakılacak göz miktarı, bir sonraki yılın ürününü oluşturuyor. Asma üzerinde besleyebileceğinden fazla miktarda oluşacak salkım, üzümün çok fakat kalitesiz yetişmesine yol açıyor. Asmanın gelişme durumuna göre az sayıda bırakılacak göz ise salkımların iri olmasının yanında asmanın yeşil aksamının fazla, yıllık sürgünlerin kaba yapılı ve kalın olmasını sağlıyor.

Sultani çekirdeksiz üzümde budamaya başlamadan önce üreticinin, sofralık mı yoksa kurutmalık amaçlı mı yetiştiricilik yapılacağına karar vermesi gerekiyor ve bu karara göre de asmada bırakılacak göz sayısı değişiyor.

Sofralık üretimde bayrak olarak nitelendirilen uzun çubuk üzerinde 10-11 göz bırakılırken kurutmalıkta 14-15 göze kadar çıkabiliyor, bırakılan bayrak sayısı ise asmanın gelişme durumuna göre altı yedi arasında değişirken her bayrağa iki üç gözle bir yedek bırakmanın da unutulmaması gerekiyor. Budama yaparken hastalıklı çubukları asma üzerinden almak ve daha sonra uzaklaştırarak yakmak gerekli önlemlerden bir tanesidir.

Asmaların uyanma zamanlarının, budama zamanına göre değiştiğini bilerek budamaya başlanması gerekir. Yani asmaları ne kadar erken budarsak, o kadar erken uyanacaklardır. Bu durumda da ilkbaharda meydana gelen donlardan etkilenme oranı artacaktır. Budamanın tecrübeli kişiler tarafından yapılması da çok önemlidir, çünkü yanlış budamalar, asmaların ömrünü kısalttığı gibi üründe kalite kayıplarına neden olmaktadır.”

Budamanın bağın gelişimini, kalitesini ve verimini arttırdığını da dile getiren Arduç, “Asma, dinlenme devresinden, yani yapraklarını döktükten sonra budanmalıdır. Bu dönemde organlar arası madde alışverişi durmuş haldedir. Budama için en uygun dönem, şubat sonu ve mart başıdır. Yaprağı dökülmeyen bağ asla budanmamalıdır, yoksa asma yeterince organik bileşik depolayamaz” şeklinde konuştu.

Üzüm bağlarında budama yapan Sarıkayalı çiftçiler ise, “Üzüm bağları tomurcuk vermeye başladı. Biz de mecburen Mart ve Nisan aylarında yapmamız gereken bakım ve budama işlemini şimdi yapıyoruz” dediler.